سوالات پرتکرار مراجعین درباره روان‌درمانی (تراپی) ، روان‌درمانی آنلاین و خدمات روان‌درمانی آنلاین نوجانکلینیک
سوالات پرتکرار مراجعین درباره روان‌درمانی (تراپی)
روان‌درمانی غالباً از دو جهت می‌تواند پایش را به زندگی ما باز کند. از سویی، گاهی اوقات آنقدر مسائل ما (مثل کم انگیزگی، تردید، اعتماد به نفس پایین، تنهایی و … ) در زندگی زیاد می‌شوند که رسماً در زندگی با اختلال مواجه می‌شویم. در این صورت برای رفع اختلال در عملکردمان در زندگی نیاز به دریافت خدمات روان‌درمانی داریم. از سوی دیگر، ممکن است زندگی ما با گره‌های خاصی روبرو نباشد اما از درون احساس نیاز به افزایش بینش روانشناختی، ارتقاء خودآگاهی و تقویت عملکرد داشته باشیم. در این زمینه روان‌درمانی (به ویژه با رویکردهایی نظیر طرحواره‌درمانی و روانکاوی) می‌تواند دریچه‌ای نو به روی ما باز کند تا بتوانیم زندگی را در سطحی پیشرفته‌تر ادامه دهیم.
اگر منصفانه و منطقی بخواهیم به این سوال نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که پاسخ کاملاً روشنی برای سوالِ «بهترین کلینیک روانشناسی در ایران» وجود ندارد. اما با هدف کمک به قدرت تشخیص شما، توضیحاتی در این زمینه ارائه می‌دهیم. شاید بهترین راه برای انتخاب یک کلینیک روانشناسی، آن باشد که یک فرد مورد اعتماد شما آن کلینیک روانشناسی را بر اساس شناخت و تجربه‌ی قبلی، به شما معرفی کند. البته که در این مورد هم لازم است که از او بخواهید برایتان شرح دهد که چرا آن کلینیک را بهترین کلینیکی می‌داند که شما به عنوان یک ایرانی می‌توانید به آن مراجعه کنید. در هر صورت، اگر به چنین معیاری دسترسی ندارید، شاید با آگاه بودن از حقوق خودتان به عنوان یک رواندرمانجو، بتوانید به نسبتِ میزان تامین آن معیارها، کلینیک مورد نظر را در یک طیف از ضعیف تا عالی قلم‌داد کنید. برای این کار بد نیست که معیارهای زیر را در نظر داشته باشید:
- همکاری رواندرمانگران باصلاحیت: از خودتان بپرسید این کلینیک از رواندرمانگران باتجربه و باصلاحیت استفاده می‌کند؟ با ارزیابی پروفایل و رزومه‌ی رواندرمانگران آن کلینیک، می‌توانید پاسخ این سوال را پیدا کنید. آیا تحصیلات‌شان در گرایش‌های مرتبط با کار روان‌درمانی است؟ به طور مثال، طبعاً افرادی که در گرایش‌هایی از روانشناسی مانند صنعتی‌سازمانی، تربیتی، روانسنجی، شناختی، کودکان استثنائی و نظایر اینها تحصیل کرده‌اند، غالب آموزش‌های دانشگاهی لازم برای امر روان‌درمانی بزرگسالان را دست‌کم از دانشگاه‌شان دریافت نکرده‌اند. رشته‌های مرتبط را در زیر برایتان آورده‌ایم. بررسی کنید که رواندرمانگر مورد نظر حداقل یکی از دو مقطع تحصیلی اخیرش در یکی از این گرایش‌ها باشد:
- رواندرمانگر فردی و زوجی بزرگسال: روانشناسی، روانشناسی بالینی، روانشناسی خانواده
- رواندرمانگر کودک و نوجوان: روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، روانشناسی تربیتی، روانشناسی، روانشناسی بالینی، روانشناسی خانواده
- روندهای حرفه‌ای: روندهای وقت‌دهی و تنظیم وقت در این کلینیک شفاف، ساده و قابل‌فهم است؟
- ویزیت‌های متعارف: ویزیت‌های اعلامی این کلینیک به نسبت آنچه از کلینیک‌های خوب دیگر، دیده و شنیده‌اید؛ متناسب هستند و زیاد نیستند؟ بسیاری از ما ممکن است از دوستان و اطرافیانمان که به رواندرمانگر مراجعه می‌کنند، اطلاعاتی دم‌دستی در این باره دریافت کرده باشیم.
- پرهیز از رفتارهای بازاریابانه‌ی مغایر با اصول اخلاق حرفه‌ای روانشناسی: این کلینیک از روندهای گمراه‌کننده برای جذب رواندرمانجو استفاده نمی‌کند؟ می‌دانیم به‌کارگیری رویکردهای بازاریابانه برای جلب توجه افراد جهت دریافت خدمات روان‌درمانی، مغایر با اصول اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی است. بررسی کنید که کلینیک مورد نظر در این زمینه اصول اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی و روان‌درمانی را رعایت کند. برخی از این روش‌های نادرست عبارت‌اند از:
- ارائه کد تخفیف برای جلسات اول: چنین کاری برای بسیاری از خدمات نظیر خرید سوپرمارکتی، پوشاک، بلیط استخر و ... کاملاً قابل قبول است. اما APA (انجمن روانپزشکی امریکا) که معتبرترین نهاد در زمینه‌ی تعیین اصول اخلاق حرفه‌ای است، رواندرمانگران و مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت روان را از چنین کاری منع می‌کند. چرا؟ به چند دلیل از جمله اینکه این کار باعث نادیده گرفتن اصولی مهمِ از جمله «تناسب توان و شرایط مراجع با ویزیت جلسات» و «بی احترامی به ارزش خدمت روان‌درمانی» می‌شود. و خب کلینیکی که از این روش‌ها استفاده می‌کند، ظاهراً با اصول بازاریابی به خوبی آشناست اما آشنایی کمی با اصول اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی دارد.
- قیمت‌گذاری فریبنده‌ی ویزیت جلسات: ممکن است جایی مشاهده کنید که یک کلینیک ویزیت‌های اعلامی را مانند فروشگاه‌های پوشاک، به شکلی فریبنده (مثلا! 39.5 دلار!) اعلام می‌کند. این ممکن است نشان‌دهنده‌ی رویکرد تجاری آن کلینیک در ارائه‌ی خدمت باشد. در حالی که در حوزه‌ی سلامت روان، قرار است ما با شفافیت و صداقت به این حرفه مشغول باشیم. اگر ویزیت 40 دلار است، 40 دلار اعلام کنیم، نه اینکه با 39.5 اعلام کردن‌ش، از یک تکنیک برای فریب ذهن استفاده کنیم.
- اعلام تعداد رضایت مشتریان راضی و موفق: ممکن است مشاهده کنید که یک کلینیک اعلام کند تاکنون فلان تعداد مراجع موفق داشته است. این هم یک تکنیک دیگر برای اعتمادسازی به قصد فروش بیشتر است. در حالی که فضای روان‌درمانی به گونه‌ای نیست که بگوییم این کلینیک فلان مراجع موفق داشته است. فرآیند روان‌درمانی یک مسیر پرفراز و نشیب است و یک کلینیک نمی‌تواند با قطعیت اعلام کند چند مراجع‌ش موفق بوده‌اند (آن طور که مدارسی در ایران نفرات موفق‌شان در کنکور را اعلام می‌کنند). یک کلینیک روانشناسی می‌تواند تمام تمرکز خود را روی این بگذارد که رواندرمانگران حاذق و باتجربه و دارای صلاحیت را دور هم گرد آورد و در کنار آن هم از روال‌هایی مبتنی بر اصول اخلاق حرفه‌ای برای ارائه‌ی خدمت استفاده نماید.
- تخفیف برای جلسات بیشتر: به کارگیری این روش بازاریابی نیز نشان میدهد که مدیران آن کلینیک یا با اصول اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی و ماهیتِ کار روان‌درمانی آشنا نیستند یا (از آن خطرناک‌تر اینکه) آشنا هستند اما از آنها استفاده نمی‌کنند. کلینیکی که چنین آفر بازاریابانه‌ای به مشتریان خود میدهد، فراموش می‌کند که مراجعه کنندگان به کلینیک مشتری نیستند، بلکه مراجع یا رواندرمانجو نامیده می‌شوند. فضای روان‌درمانی هم به گونه‌ای نیست که بخواهیم افراد را به گرفتن جلسات بیشتر ترغیب کنیم. بلکه هفته به هفته روند پیشرفت از سوی مراجع و رواندرمانگر بررسی می‌شود و هر زمان که احساس شود اهداف تراپی محقق شده‌اند، درمانگر می‌تواند کم‌کم به مراجع پیشنهاد دهد که فاصله‌ی جلسات را بیشتر کنند تا به تدریج جلسات با به‌ثبات‌رسیدنِ زندگی مراجع، به نقطه‌ی پایان نزدیک شوند.
در پایان، باز هم یادآوری می‌کنیم که یکی از بهترین معیارها می‌تواند معرفی یک دوستِِ قابل‌اعتماد و آگاه باشد که به دلسوزی و بینش او در این زمینه اعتماد دارید. اگر چنین گزینه‌ای در دسترس نبود، به یک کلینیک مراجعه کنید و پیش از آنکه اطلاعات خاصی با آنها در میان بگذارید، از روندها و … درباره‌ی آنها بپرسید.
رویکردهای علمی و استاندارد روان‌درمانی که غالباً مورد استفادۀ رواندرمانگران کارآزموده و معتبر در سراسر دنیا قرار می‌گیرند، عبارت از این چند مورد هستند: شناختی – رفتاری، طرحواره‌درمانی و روانکاوی(که روان‌تحلیلگری و روان‌پویشی هم خوانده می‌شود). البته در کنار این سه رویکرد اصلی، رویکردهای علمی و معتبر دیگری هم هستند اما به اندازه این سه رویکرد با اقبال درمانگران روبرو نشده‌اند. هر سه این رویکردها توان کافی برای کمک به مراجع برای رسیدن به هدف در سطح یک نیاز به روان‌درمانی را دارند (سوال «از کجا بدانم به روان‌درمانی نیاز دارم» را بخوانید). اگر فردی هستید که بسیار ساختارمنداید و دوست دارید زودتر به نتایجی ملموس (ولو نه چندان عمیق برسید)، رویکردهای دسته اول مثل رویکرد شناختی-رفتاری (CBT) برای شما مناسب هستند. اگر فردی هستید که دوست دارید در فضای روانی‌تان عمیق‌تر شوید اما با این حال، جلسات‌تان مقداری ساختار داشته باشد، رویکردهای روان‌درمانی دسته‌ی دوم مثل طرحواره‌درمانی برای شما مناسب هستند. در طرحواره‌درمانی، الگوهای تکرارشونده‌ی فکری، رفتاری و احساسی در سراسر زندگی شما رفته‌رفته شناسایی می‌شود. اگر هم به واکاوی بسیار عمیق در فضای روانی‌تان علاقه‌مند هستید، روانتحلیلی بهترین گزینه برای شماست. البته در نوجانکلینیک، سوپروایزر بر اساس توضیحات شما، مشکلات و سایر اطلاعات، مناسب‌تری درمانگر را انتخاب و معرفی می‌نماید.
این سوال بسیار پرتکرار است و بسیاری از مراجعین نگران جنسیت درمانگر خود هستند. طبیعتاً تمام درمانگران فارغ از جنسیت خود، باید دارای توانمندی‌های علمی، ذهنی، روانی و شخصیتی کافی برای امر روان‌درمانی باشند. چرا که مراجع برای شرکت در جلسات از منابع مالی، زمانی و روانی خود خرج می‌کند. بنابراین رعایت استانداردهای اخلاق حرفه‌ای در بالاترین سطوح ممکن ضروری است. در نتیجه، همانطور که در پاسخ به سوال بالا آمد، اینجا هم هر درمانگری باید صلاحیت کافی برای کار با مراجعانی از هر دو جنس را داشته باشد و پژوهش‌ها نیز نشان داده‌اند که جنسیت درمانگر-درمانجو تاثیری در میزان موفقیت‌آمیز بودن روان‌درمانی ندارد. توصیه می‌کنیم در صورتی که شرایط یکسانی برای شروع جلسات با درمانگر مورد نظرتان را دارید، با همان درمانگر کارتان را شروع کنید. اما اگر شرایط فراهم نیست و صبر کردن برای شروع جلسات با درمانگری که از جنسیت مد نظر شما باشد، می‌تواند به جهت تاخیر در روند دریافت روان‌درمانی، به شما آسیب بزند.
ابتدا یک پاسخ اولیه به این سوال می‌دهیم: شما بعد از تنظیم جلسه تراپی‌تان، به طور هفتگی با درمانگر جلسه دارید و تراپیست بر اساس شرایط شما و رویکرد درمانی خود و اصول اخلاق حرفه‌ای موجود، چارچوب‌های ارتباطی میان شما و او را به شما توضیح میدهد. در این بین ارتباطی میان شما و تراپیست خارج از جلسه وجود ندارد. مگر آنکه درمانگر بخواهد برای تغییر ساعت جلسه یا ارسال فایل تکمیلی درباره موضوعی که در جلسه درباره آن صحبت شده و قرار بوده برای شما ارسال کند، به شما پیام دهد. اما اینکه درمانگر ناگهان متوجه شود که یک قطعه موسیقی، یک فیلم، یک کتاب و ... برای شما مفید است، مجاز نیست بین جلسه برای شما آن را ارسال کند. باید در خود جلسه درباره چرایی معرفی آن (به طور مقال کتاب) و ضرورت استفاده از آن برای شما توضیح دهد. در واقع، ارائه هر نوع تکلیف درمانی یا استفاده از ابزارهای کمکی آموزشی نظیر کتاب، پادکست و ... ، باید با رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای و در چارچوب پروتکل‌های درمانی باشد. هم در چگونگی معرفی آن، هم در چگونگی اجرای آن و هم در بررسی نحوه‌ی اجرا و دریافت بازخورد درباره‌ی آن، اصول اخلاق حرفه‌ای و پروتکل‌های درمانی مربوط به رویکرد مورد استفاده‌ی درمانگر باید مورد توجه کامل باشند. اینکه درمانگری دائماً برای ما در واتسپ پیامهای کمکی یا لیکهای مفید ارسال کند، به هیچ عنوان رفتار حرفه‌ای نیست و فضای روان‌درمانی را به سمت مشاوره و کوچینگ می‌برد. فضای روان‌درمانی باید بیش از هرچیز معطوف به خود جلسه باشد. اما اگر مراجع در بین دو جلسه دچار آشفتگی شد چطور؟ در این موقع، ممکن است از پیش و در جلسه، درمانگر تشخیص داده باشد که چنین امکانی را برای مراجع (به خصوص در مواقعی که احتمال آسیب زدن به خود وجود دارد) فراهم کند تا در صورتی که مراجع دچار آشفتگی شدید شد، بداند امکان ارسال پیام به درمانگر را دارد. در این شرایط، ممکن است درمانگر به مراجع توضیح دهد که در صورت نیاز، می‌تواند درخواست برگزاری جلسه اضافه (جدا از جلسه هفتگی همیشگی) داشته باشد تا در صورت امکان، برگزار شود.
پس اگر دیدید، درمانگری جدا از جلسات تراپی، ارتباطی آزادانه با مراجع دارد، پیشنهاد کاری یا دوستی به او میدهد یا پیشهاد او را میپذیرد و رفتارهای اینچنینی دارد، به پایبندی او به اصول اخلاق حرفه‌ای شک کنید.
روان‌درمانی غالباً از دو جهت می‌تواند پایش را به زندگی ما باز کند. از سویی، گاهی اوقات آنقدر مسائل ما (مثل کم انگیزگی، تردید، اعتماد به نفس پایین، تنهایی و … ) در زندگی زیاد می‌شوند که رسماً در زندگی با اختلال مواجه می‌شویم. در این صورت برای رفع اختلال در عملکردمان در زندگی نیاز به دریافت خدمات روان‌درمانی داریم. از سوی دیگر، ممکن است زندگی ما با گره‌های خاصی روبرو نباشد اما از درون احساس نیاز به افزایش بینش روانشناختی، ارتقاء خودآگاهی و تقویت عملکرد داشته باشیم. در این زمینه روان‌درمانی (به ویژه با رویکردهایی نظیر طرحواره‌درمانی و روانکاوی) می‌تواند دریچه‌ای نو به روی ما باز کند تا بتوانیم زندگی را در سطحی پیشرفته‌تر ادامه دهیم.
اگر منصفانه و منطقی بخواهیم به این سوال نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که پاسخ کاملاً روشنی برای سوالِ «بهترین کلینیک روانشناسی در ایران» وجود ندارد. اما با هدف کمک به قدرت تشخیص شما، توضیحاتی در این زمینه ارائه می‌دهیم. شاید بهترین راه برای انتخاب یک کلینیک روانشناسی، آن باشد که یک فرد مورد اعتماد شما آن کلینیک روانشناسی را بر اساس شناخت و تجربه‌ی قبلی، به شما معرفی کند. البته که در این مورد هم لازم است که از او بخواهید برایتان شرح دهد که چرا آن کلینیک را بهترین کلینیکی می‌داند که شما به عنوان یک ایرانی می‌توانید به آن مراجعه کنید. در هر صورت، اگر به چنین معیاری دسترسی ندارید، شاید با آگاه بودن از حقوق خودتان به عنوان یک رواندرمانجو، بتوانید به نسبتِ میزان تامین آن معیارها، کلینیک مورد نظر را در یک طیف از ضعیف تا عالی قلم‌داد کنید. برای این کار بد نیست که معیارهای زیر را در نظر داشته باشید:
- همکاری رواندرمانگران باصلاحیت: از خودتان بپرسید این کلینیک از رواندرمانگران باتجربه و باصلاحیت استفاده می‌کند؟ با ارزیابی پروفایل و رزومه‌ی رواندرمانگران آن کلینیک، می‌توانید پاسخ این سوال را پیدا کنید. آیا تحصیلات‌شان در گرایش‌های مرتبط با کار روان‌درمانی است؟ به طور مثال، طبعاً افرادی که در گرایش‌هایی از روانشناسی مانند صنعتی‌سازمانی، تربیتی، روانسنجی، شناختی، کودکان استثنائی و نظایر اینها تحصیل کرده‌اند، غالب آموزش‌های دانشگاهی لازم برای امر روان‌درمانی بزرگسالان را دست‌کم از دانشگاه‌شان دریافت نکرده‌اند. رشته‌های مرتبط را در زیر برایتان آورده‌ایم. بررسی کنید که رواندرمانگر مورد نظر حداقل یکی از دو مقطع تحصیلی اخیرش در یکی از این گرایش‌ها باشد:
- رواندرمانگر فردی و زوجی بزرگسال: روانشناسی، روانشناسی بالینی، روانشناسی خانواده
- رواندرمانگر کودک و نوجوان: روانشناسی بالینی کودک و نوجوان، روانشناسی تربیتی، روانشناسی، روانشناسی بالینی، روانشناسی خانواده
- روندهای حرفه‌ای: روندهای وقت‌دهی و تنظیم وقت در این کلینیک شفاف، ساده و قابل‌فهم است؟
- ویزیت‌های متعارف: ویزیت‌های اعلامی این کلینیک به نسبت آنچه از کلینیک‌های خوب دیگر، دیده و شنیده‌اید؛ متناسب هستند و زیاد نیستند؟ بسیاری از ما ممکن است از دوستان و اطرافیانمان که به رواندرمانگر مراجعه می‌کنند، اطلاعاتی دم‌دستی در این باره دریافت کرده باشیم.
- پرهیز از رفتارهای بازاریابانه‌ی مغایر با اصول اخلاق حرفه‌ای روانشناسی: این کلینیک از روندهای گمراه‌کننده برای جذب رواندرمانجو استفاده نمی‌کند؟ می‌دانیم به‌کارگیری رویکردهای بازاریابانه برای جلب توجه افراد جهت دریافت خدمات روان‌درمانی، مغایر با اصول اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی است. بررسی کنید که کلینیک مورد نظر در این زمینه اصول اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی و روان‌درمانی را رعایت کند. برخی از این روش‌های نادرست عبارت‌اند از:
- ارائه کد تخفیف برای جلسات اول: چنین کاری برای بسیاری از خدمات نظیر خرید سوپرمارکتی، پوشاک، بلیط استخر و ... کاملاً قابل قبول است. اما APA (انجمن روانپزشکی امریکا) که معتبرترین نهاد در زمینه‌ی تعیین اصول اخلاق حرفه‌ای است، رواندرمانگران و مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت روان را از چنین کاری منع می‌کند. چرا؟ به چند دلیل از جمله اینکه این کار باعث نادیده گرفتن اصولی مهمِ از جمله «تناسب توان و شرایط مراجع با ویزیت جلسات» و «بی احترامی به ارزش خدمت روان‌درمانی» می‌شود. و خب کلینیکی که از این روش‌ها استفاده می‌کند، ظاهراً با اصول بازاریابی به خوبی آشناست اما آشنایی کمی با اصول اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی دارد.
- قیمت‌گذاری فریبنده‌ی ویزیت جلسات: ممکن است جایی مشاهده کنید که یک کلینیک ویزیت‌های اعلامی را مانند فروشگاه‌های پوشاک، به شکلی فریبنده (مثلا! 39.5 دلار!) اعلام می‌کند. این ممکن است نشان‌دهنده‌ی رویکرد تجاری آن کلینیک در ارائه‌ی خدمت باشد. در حالی که در حوزه‌ی سلامت روان، قرار است ما با شفافیت و صداقت به این حرفه مشغول باشیم. اگر ویزیت 40 دلار است، 40 دلار اعلام کنیم، نه اینکه با 39.5 اعلام کردن‌ش، از یک تکنیک برای فریب ذهن استفاده کنیم.
- اعلام تعداد رضایت مشتریان راضی و موفق: ممکن است مشاهده کنید که یک کلینیک اعلام کند تاکنون فلان تعداد مراجع موفق داشته است. این هم یک تکنیک دیگر برای اعتمادسازی به قصد فروش بیشتر است. در حالی که فضای روان‌درمانی به گونه‌ای نیست که بگوییم این کلینیک فلان مراجع موفق داشته است. فرآیند روان‌درمانی یک مسیر پرفراز و نشیب است و یک کلینیک نمی‌تواند با قطعیت اعلام کند چند مراجع‌ش موفق بوده‌اند (آن طور که مدارسی در ایران نفرات موفق‌شان در کنکور را اعلام می‌کنند). یک کلینیک روانشناسی می‌تواند تمام تمرکز خود را روی این بگذارد که رواندرمانگران حاذق و باتجربه و دارای صلاحیت را دور هم گرد آورد و در کنار آن هم از روال‌هایی مبتنی بر اصول اخلاق حرفه‌ای برای ارائه‌ی خدمت استفاده نماید.
- تخفیف برای جلسات بیشتر: به کارگیری این روش بازاریابی نیز نشان میدهد که مدیران آن کلینیک یا با اصول اخلاق حرفه‌ای در روانشناسی و ماهیتِ کار روان‌درمانی آشنا نیستند یا (از آن خطرناک‌تر اینکه) آشنا هستند اما از آنها استفاده نمی‌کنند. کلینیکی که چنین آفر بازاریابانه‌ای به مشتریان خود میدهد، فراموش می‌کند که مراجعه کنندگان به کلینیک مشتری نیستند، بلکه مراجع یا رواندرمانجو نامیده می‌شوند. فضای روان‌درمانی هم به گونه‌ای نیست که بخواهیم افراد را به گرفتن جلسات بیشتر ترغیب کنیم. بلکه هفته به هفته روند پیشرفت از سوی مراجع و رواندرمانگر بررسی می‌شود و هر زمان که احساس شود اهداف تراپی محقق شده‌اند، درمانگر می‌تواند کم‌کم به مراجع پیشنهاد دهد که فاصله‌ی جلسات را بیشتر کنند تا به تدریج جلسات با به‌ثبات‌رسیدنِ زندگی مراجع، به نقطه‌ی پایان نزدیک شوند.
در پایان، باز هم یادآوری می‌کنیم که یکی از بهترین معیارها می‌تواند معرفی یک دوستِِ قابل‌اعتماد و آگاه باشد که به دلسوزی و بینش او در این زمینه اعتماد دارید. اگر چنین گزینه‌ای در دسترس نبود، به یک کلینیک مراجعه کنید و پیش از آنکه اطلاعات خاصی با آنها در میان بگذارید، از روندها و … درباره‌ی آنها بپرسید.
رویکردهای علمی و استاندارد روان‌درمانی که غالباً مورد استفادۀ رواندرمانگران کارآزموده و معتبر در سراسر دنیا قرار می‌گیرند، عبارت از این چند مورد هستند: شناختی – رفتاری، طرحواره‌درمانی و روانکاوی(که روان‌تحلیلگری و روان‌پویشی هم خوانده می‌شود). البته در کنار این سه رویکرد اصلی، رویکردهای علمی و معتبر دیگری هم هستند اما به اندازه این سه رویکرد با اقبال درمانگران روبرو نشده‌اند. هر سه این رویکردها توان کافی برای کمک به مراجع برای رسیدن به هدف در سطح یک نیاز به روان‌درمانی را دارند (سوال «از کجا بدانم به روان‌درمانی نیاز دارم» را بخوانید). اگر فردی هستید که بسیار ساختارمنداید و دوست دارید زودتر به نتایجی ملموس (ولو نه چندان عمیق برسید)، رویکردهای دسته اول مثل رویکرد شناختی-رفتاری (CBT) برای شما مناسب هستند. اگر فردی هستید که دوست دارید در فضای روانی‌تان عمیق‌تر شوید اما با این حال، جلسات‌تان مقداری ساختار داشته باشد، رویکردهای روان‌درمانی دسته‌ی دوم مثل طرحواره‌درمانی برای شما مناسب هستند. در طرحواره‌درمانی، الگوهای تکرارشونده‌ی فکری، رفتاری و احساسی در سراسر زندگی شما رفته‌رفته شناسایی می‌شود. اگر هم به واکاوی بسیار عمیق در فضای روانی‌تان علاقه‌مند هستید، روانتحلیلی بهترین گزینه برای شماست. البته در نوجانکلینیک، سوپروایزر بر اساس توضیحات شما، مشکلات و سایر اطلاعات، مناسب‌تری درمانگر را انتخاب و معرفی می‌نماید.
این سوال بسیار پرتکرار است و بسیاری از مراجعین نگران جنسیت درمانگر خود هستند. طبیعتاً تمام درمانگران فارغ از جنسیت خود، باید دارای توانمندی‌های علمی، ذهنی، روانی و شخصیتی کافی برای امر روان‌درمانی باشند. چرا که مراجع برای شرکت در جلسات از منابع مالی، زمانی و روانی خود خرج می‌کند. بنابراین رعایت استانداردهای اخلاق حرفه‌ای در بالاترین سطوح ممکن ضروری است. در نتیجه، همانطور که در پاسخ به سوال بالا آمد، اینجا هم هر درمانگری باید صلاحیت کافی برای کار با مراجعانی از هر دو جنس را داشته باشد و پژوهش‌ها نیز نشان داده‌اند که جنسیت درمانگر-درمانجو تاثیری در میزان موفقیت‌آمیز بودن روان‌درمانی ندارد. توصیه می‌کنیم در صورتی که شرایط یکسانی برای شروع جلسات با درمانگر مورد نظرتان را دارید، با همان درمانگر کارتان را شروع کنید. اما اگر شرایط فراهم نیست و صبر کردن برای شروع جلسات با درمانگری که از جنسیت مد نظر شما باشد، می‌تواند به جهت تاخیر در روند دریافت روان‌درمانی، به شما آسیب بزند.
ابتدا یک پاسخ اولیه به این سوال می‌دهیم: شما بعد از تنظیم جلسه تراپی‌تان، به طور هفتگی با درمانگر جلسه دارید و تراپیست بر اساس شرایط شما و رویکرد درمانی خود و اصول اخلاق حرفه‌ای موجود، چارچوب‌های ارتباطی میان شما و او را به شما توضیح میدهد. در این بین ارتباطی میان شما و تراپیست خارج از جلسه وجود ندارد. مگر آنکه درمانگر بخواهد برای تغییر ساعت جلسه یا ارسال فایل تکمیلی درباره موضوعی که در جلسه درباره آن صحبت شده و قرار بوده برای شما ارسال کند، به شما پیام دهد. اما اینکه درمانگر ناگهان متوجه شود که یک قطعه موسیقی، یک فیلم، یک کتاب و ... برای شما مفید است، مجاز نیست بین جلسه برای شما آن را ارسال کند. باید در خود جلسه درباره چرایی معرفی آن (به طور مقال کتاب) و ضرورت استفاده از آن برای شما توضیح دهد. در واقع، ارائه هر نوع تکلیف درمانی یا استفاده از ابزارهای کمکی آموزشی نظیر کتاب، پادکست و ... ، باید با رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای و در چارچوب پروتکل‌های درمانی باشد. هم در چگونگی معرفی آن، هم در چگونگی اجرای آن و هم در بررسی نحوه‌ی اجرا و دریافت بازخورد درباره‌ی آن، اصول اخلاق حرفه‌ای و پروتکل‌های درمانی مربوط به رویکرد مورد استفاده‌ی درمانگر باید مورد توجه کامل باشند. اینکه درمانگری دائماً برای ما در واتسپ پیامهای کمکی یا لیکهای مفید ارسال کند، به هیچ عنوان رفتار حرفه‌ای نیست و فضای روان‌درمانی را به سمت مشاوره و کوچینگ می‌برد. فضای روان‌درمانی باید بیش از هرچیز معطوف به خود جلسه باشد. اما اگر مراجع در بین دو جلسه دچار آشفتگی شد چطور؟ در این موقع، ممکن است از پیش و در جلسه، درمانگر تشخیص داده باشد که چنین امکانی را برای مراجع (به خصوص در مواقعی که احتمال آسیب زدن به خود وجود دارد) فراهم کند تا در صورتی که مراجع دچار آشفتگی شدید شد، بداند امکان ارسال پیام به درمانگر را دارد. در این شرایط، ممکن است درمانگر به مراجع توضیح دهد که در صورت نیاز، می‌تواند درخواست برگزاری جلسه اضافه (جدا از جلسه هفتگی همیشگی) داشته باشد تا در صورت امکان، برگزار شود.
پس اگر دیدید، درمانگری جدا از جلسات تراپی، ارتباطی آزادانه با مراجع دارد، پیشنهاد کاری یا دوستی به او میدهد یا پیشهاد او را میپذیرد و رفتارهای اینچنینی دارد، به پایبندی او به اصول اخلاق حرفه‌ای شک کنید.
سوالات پرتکرار مراجعین درباره روان‌درمانی (تراپی) آنلاین
قطعاً بله. حتی برخی پژوهش‌ها نشان داده در برخی موارد روان‌درمانی آنلاین بسیار سودمندتر از روان‌درمانی حضوری است. اما این بستگی دارد. سال‌ها بین متخصصین حوزۀ سلامت روان این سوال وجود داشت که آیا جلسات مشاوره و روان‌درمانی آنلاین مفید هستند؟ برای پاسخ به این سوال باید ببینیم روان‌درمانی اصلاً به چه معناست. روان‌درمانی، یک فرآیند چندماهه است (بین 6 ماه تا چندین سال، بسته به شرایط هر مراجع) که از جلسات هفتگی منظم میان دو نفر یعنی درمانجو (مراجع) و درمانگر تشکیل شده است. این جلسات به شکل حرفه‌ای و با هدف رفع مسائل فردی مراجع تشکیل می‌شوند و درمانگر با کمک دیدگاه نظری و تخصص خود، فضایی امن، صمیمانه و حرفه‌ای برای مراجع فراهم می‌سازد تا بتواند بر مشکلاتی که در زندگی دارد رفته رفته غلبه کند. این یک تعریف کلی از روان‌درمانی بود که در رویکردهای مختلفی که بالا آمد (از جمله روانکاوی، شناختی-رفتاری یا طرحواره درمانی) به شکل‌های مختلفی پیش می‌رود. وقتی هدف این باشد، طبیعتاً ارتباط میان درمانجو و درمانگر صرف نظر از آنلاین یا حضوری بودن، باید شامل امنیت، تخصص درمانگر، انگیزۀ درمانجو برای بهبود، و یک ارتباط سالم و حرفه‌ای (آنطور که اخلاق حرفه‌ای درمانگر را ملزم می‌سازد) باشد. در این صورت، می‌توان گفت برخی جلسات روان‌درمانی حضوری به دلیل فقدان یک یا چند ویژگی اصلی، سودمندی لازم را برای درمانجویان ندارند. از طرف دیگر، زمانی که ارتباطی با کیفیت، منظم و حرفه‌ای به شکل تصویری میان درمانجو و درمانگر برقرار می‌شود. این رابطه می‌تواند به یک نقطۀ قوت در زندگی درمانجو تبدیل شود و همان هدفی که ابتدا در جلسات حضوری دنبال می‌شده، حالا در جلسات آنلاین دنبال و کسب شود. جلسات مشاوره و روان‌درمانی آنلاین در نوجان کلینیک، همگی بر اساس اصول حرفه‌ای و اخلاق حرفه‌ای برگزار می‌شوند.
قطعاً بله. حتی برخی پژوهش‌ها نشان داده در برخی موارد روان‌درمانی آنلاین بسیار سودمندتر از روان‌درمانی حضوری است. اما این بستگی دارد. سال‌ها بین متخصصین حوزۀ سلامت روان این سوال وجود داشت که آیا جلسات مشاوره و روان‌درمانی آنلاین مفید هستند؟ برای پاسخ به این سوال باید ببینیم روان‌درمانی اصلاً به چه معناست. روان‌درمانی، یک فرآیند چندماهه است (بین 6 ماه تا چندین سال، بسته به شرایط هر مراجع) که از جلسات هفتگی منظم میان دو نفر یعنی درمانجو (مراجع) و درمانگر تشکیل شده است. این جلسات به شکل حرفه‌ای و با هدف رفع مسائل فردی مراجع تشکیل می‌شوند و درمانگر با کمک دیدگاه نظری و تخصص خود، فضایی امن، صمیمانه و حرفه‌ای برای مراجع فراهم می‌سازد تا بتواند بر مشکلاتی که در زندگی دارد رفته رفته غلبه کند. این یک تعریف کلی از روان‌درمانی بود که در رویکردهای مختلفی که بالا آمد (از جمله روانکاوی، شناختی-رفتاری یا طرحواره درمانی) به شکل‌های مختلفی پیش می‌رود. وقتی هدف این باشد، طبیعتاً ارتباط میان درمانجو و درمانگر صرف نظر از آنلاین یا حضوری بودن، باید شامل امنیت، تخصص درمانگر، انگیزۀ درمانجو برای بهبود، و یک ارتباط سالم و حرفه‌ای (آنطور که اخلاق حرفه‌ای درمانگر را ملزم می‌سازد) باشد. در این صورت، می‌توان گفت برخی جلسات روان‌درمانی حضوری به دلیل فقدان یک یا چند ویژگی اصلی، سودمندی لازم را برای درمانجویان ندارند. از طرف دیگر، زمانی که ارتباطی با کیفیت، منظم و حرفه‌ای به شکل تصویری میان درمانجو و درمانگر برقرار می‌شود. این رابطه می‌تواند به یک نقطۀ قوت در زندگی درمانجو تبدیل شود و همان هدفی که ابتدا در جلسات حضوری دنبال می‌شده، حالا در جلسات آنلاین دنبال و کسب شود. جلسات مشاوره و روان‌درمانی آنلاین در نوجان کلینیک، همگی بر اساس اصول حرفه‌ای و اخلاق حرفه‌ای برگزار می‌شوند.
سوالات پرتکرار مراجعین درباره روان‌درمانی (تراپی) آنلاین در نوجانکلینیک
در نوجانکلینیک، جلسات از طریق تماس ویدیویی با رعایت استانداردهای جلسات روان‌درمانی (تراپی) آنلاین و بر بستر اپلیکیشن‌های نظیر Skype, Google Meet و Zoom برگزار می‌شوند. این برنامه‌ها در حال حاضر در ایران فیلتر نیستند و با توجه به اینکه برخی از مراجعین و درمانگران ساکن ایران هستند، ضروری‌ست از برنامه‌ای حرفه‌ای که در حال حاضر در ایران مسدود نباشد و امنیت بالایی نیز داشته باشد، استفاده شود. برنامه اسکایپ، توسط غول فناوری، مایکروسافت، طراحی شده است و یکی از بهترین برنامه‌ها برای برگزاری جلسات آنلاین از جمله روان‌درمانی آنلاین است. این برنامه مثل برنامه گوگل میت، روی تمام دستگاه ها (تلفن همراه، تبلت و لپ‌تاپ) قابل اجرا است و حتی نسخه‌ی وب (بدون نیاز به نصب روی ویندوز یا مک بوک) هم دارد.
مدت زمان جلسات روان‌درمانی آنلاین مانند جلسات روان‌درمانی حضوری هستند. این جلسات در اکثریت قریب به اتفاق موارد 45 دقیقه‌ای هستند. اما ممکن است بسته به ماهیت جلسه و توافق رواندرمانگر (تراپیست) و مراجع، مدت زمان جلسه به 30 یا 60 دقیقه تغییر کند. به طور مثال، گاهی رواندرمانگر متخصص کودک، تشخیص میدهد که جلسات 30دقیقه‌ای مناسب کودک هستند تا تمرکز بیشتری در جلسه داشته باشد و خسته نشود. یا زوج‌درمانگر ممکن است بسته به ماهیت جلسه، جلسه 45 دقیقه‌ای را به 60 یا حتی 90 دقیقه تبدیل کند. در سایر موارد، به طور پیش‌فرض جلسات روان‌درمانی آنلاین 45 دقیقه طول می‌کشند.
این مسئله در رویکردهای مختلف روان‌درمانی متفاوت است. اما رویکردهای رواندرمانگران در نوجانکلینیک به گونه‌ای است که جلسات غالباً بیش از 50 دقیقه نمی‌شوند و برای این چند دقیقه هم هزینه اضافه از مراجع دریافت نمی‌شود. دریافت هزینه اضافه بابت جلسه، تنها در برخی موراد استثنا رخ میدهد که درمانگر و مراجع توافق می‌کنند به دلیلی خاص، جلسه را تا مقداری مشخص ادامه دهند و ویزیت نیز به شکلی مشخص تعیین شود (جلسه‌مون رو تا 90 دقیقه ادامه می‌دیم و ویزیت این جلسه هم اینطور خواهد بود. موافقی؟)
درج اطلاعات درمانگران در سایت برای آن است که مراجعین امکان انتخاب درمانگر مناسب را برای خود داشته باشند. اما مچ شدن یک مراجع و درمانگر به عوامل مختلفی از جمله زمان خالی مراجع و درمانگر، تناسب رویکرد درمانگر با انتظار مراجع از درمان و مشکل او، و نظایر اینها بستگی دارد. در نوجان، این کار به کمک سوپروایزر انجام می‌گیرد. به این شکل که پس از دریافت اطلاعات مراجع، تیم سوپروایزر در نوجان کلینیک با بررسی اطلاعات دریافت شده از مراجع و شرایط وقت‌دهی درمانگران مختلف و با توجه به علت اصلی مراجعه‌ی مراجع، نوع روان‌درمانیِ مورد دلخواه او (میان‌مدت یا بلندمدت)، زمان‌های در دسترس، بودجه‌ی مورد نظر و … ، مناسب‌ترین درمانگر را به او پیشنهاد میدهد. در برخی موارد و در صورت تمایل مراجع، امکان گفت‌وگوی 10 دقیقه‌ای رایگان با سوپروایزر جهت تعیین بهتر درمانگر وجود دارد.
تصمیم به همکاری با رواندرمانگران، مهم‌ترین بخش در نوجانکلینیک است. این فرآیند با حساسیت بسیار بالای سوپروایزران کلینیک انجام می‌گیرد و ورای تحصیلات دانشگاهی، نوجان از صلاحیت آموزشی و حرفه‌ای رواندرمانگران اطمینان کافی حاصل می‌کند. برای نوجان، اولویت این نیست که هر ماه تعداد جلسات بیشتری برگزار کند. بلکه تعهد به مراقبت از سلامت جانِ عزیز مراجعین در بالاترین اولویت است. از این رو، نوجان، ضمن کسب اطمینان از وجود پیشینه‌ی تحصیلی مرتبط با کار روان‌درمانی، از اینکه رواندرمانگر، خودش تراپی دریافت کرده باشد و آموزش‌های تکمیلی و لازم را برای ارائه خدمات روان‌درمانی دریافت کرده باشد، اطمینان حاصل می‌کند.
از آنجا که الزام به پرداخت برای بیش از یک جلسه‌ی روان‌درمانی مغایر با اصول اخلاق حرفه‌ای است، هیچ مراجعی در نوجانکلینیک ملزم به چنین کاری نیست. غالباً مراجعین پس از تنظیم و برگزاری جلسه‌ی اول، برای جلسات بعدی به طور منظم و هفتگی پرداخت خود را انجام می‌دهند. با این حال، در صورتی که مراجع بخواهد به هر دلیلی از جمله کاهش کارمزر پرداخت یا صرفه‌جویی در وقت، ویزیت چند جلسه را یکجا پرداخت کند، نوجان شرایط را بررسی و در صورت امکان، راه اجرای این موضوع را به او پیشنهاد میدهد.
در هر یک از کشورهای دنیا که باشید، می‌توانید به سادگی و از طریق Paypal یا رمزارزِ تتر، هزینه جلسه خود به شکلی امن، به حساب Paypal یا کیف‌پول ارز دیجیتال نوجان کلینیک واریز نمایید.و اگر در ایران باشید علاوه بر روش گفته شود از طریق درگاه بانکی نوجان می‌توانید پرداخت خود را انجام دهید.
در نوجانکلینیک، جلسات از طریق تماس ویدیویی با رعایت استانداردهای جلسات روان‌درمانی (تراپی) آنلاین و بر بستر اپلیکیشن‌های نظیر Skype, Google Meet و Zoom برگزار می‌شوند. این برنامه‌ها در حال حاضر در ایران فیلتر نیستند و با توجه به اینکه برخی از مراجعین و درمانگران ساکن ایران هستند، ضروری‌ست از برنامه‌ای حرفه‌ای که در حال حاضر در ایران مسدود نباشد و امنیت بالایی نیز داشته باشد، استفاده شود. برنامه اسکایپ، توسط غول فناوری، مایکروسافت، طراحی شده است و یکی از بهترین برنامه‌ها برای برگزاری جلسات آنلاین از جمله روان‌درمانی آنلاین است. این برنامه مثل برنامه گوگل میت، روی تمام دستگاه ها (تلفن همراه، تبلت و لپ‌تاپ) قابل اجرا است و حتی نسخه‌ی وب (بدون نیاز به نصب روی ویندوز یا مک بوک) هم دارد.
مدت زمان جلسات روان‌درمانی آنلاین مانند جلسات روان‌درمانی حضوری هستند. این جلسات در اکثریت قریب به اتفاق موارد 45 دقیقه‌ای هستند. اما ممکن است بسته به ماهیت جلسه و توافق رواندرمانگر (تراپیست) و مراجع، مدت زمان جلسه به 30 یا 60 دقیقه تغییر کند. به طور مثال، گاهی رواندرمانگر متخصص کودک، تشخیص میدهد که جلسات 30دقیقه‌ای مناسب کودک هستند تا تمرکز بیشتری در جلسه داشته باشد و خسته نشود. یا زوج‌درمانگر ممکن است بسته به ماهیت جلسه، جلسه 45 دقیقه‌ای را به 60 یا حتی 90 دقیقه تبدیل کند. در سایر موارد، به طور پیش‌فرض جلسات روان‌درمانی آنلاین 45 دقیقه طول می‌کشند.
این مسئله در رویکردهای مختلف روان‌درمانی متفاوت است. اما رویکردهای رواندرمانگران در نوجانکلینیک به گونه‌ای است که جلسات غالباً بیش از 50 دقیقه نمی‌شوند و برای این چند دقیقه هم هزینه اضافه از مراجع دریافت نمی‌شود. دریافت هزینه اضافه بابت جلسه، تنها در برخی موراد استثنا رخ میدهد که درمانگر و مراجع توافق می‌کنند به دلیلی خاص، جلسه را تا مقداری مشخص ادامه دهند و ویزیت نیز به شکلی مشخص تعیین شود (جلسه‌مون رو تا 90 دقیقه ادامه می‌دیم و ویزیت این جلسه هم اینطور خواهد بود. موافقی؟)
درج اطلاعات درمانگران در سایت برای آن است که مراجعین امکان انتخاب درمانگر مناسب را برای خود داشته باشند. اما مچ شدن یک مراجع و درمانگر به عوامل مختلفی از جمله زمان خالی مراجع و درمانگر، تناسب رویکرد درمانگر با انتظار مراجع از درمان و مشکل او، و نظایر اینها بستگی دارد. در نوجان، این کار به کمک سوپروایزر انجام می‌گیرد. به این شکل که پس از دریافت اطلاعات مراجع، تیم سوپروایزر در نوجان کلینیک با بررسی اطلاعات دریافت شده از مراجع و شرایط وقت‌دهی درمانگران مختلف و با توجه به علت اصلی مراجعه‌ی مراجع، نوع روان‌درمانیِ مورد دلخواه او (میان‌مدت یا بلندمدت)، زمان‌های در دسترس، بودجه‌ی مورد نظر و … ، مناسب‌ترین درمانگر را به او پیشنهاد میدهد. در برخی موارد و در صورت تمایل مراجع، امکان گفت‌وگوی 10 دقیقه‌ای رایگان با سوپروایزر جهت تعیین بهتر درمانگر وجود دارد.
تصمیم به همکاری با رواندرمانگران، مهم‌ترین بخش در نوجانکلینیک است. این فرآیند با حساسیت بسیار بالای سوپروایزران کلینیک انجام می‌گیرد و ورای تحصیلات دانشگاهی، نوجان از صلاحیت آموزشی و حرفه‌ای رواندرمانگران اطمینان کافی حاصل می‌کند. برای نوجان، اولویت این نیست که هر ماه تعداد جلسات بیشتری برگزار کند. بلکه تعهد به مراقبت از سلامت جانِ عزیز مراجعین در بالاترین اولویت است. از این رو، نوجان، ضمن کسب اطمینان از وجود پیشینه‌ی تحصیلی مرتبط با کار روان‌درمانی، از اینکه رواندرمانگر، خودش تراپی دریافت کرده باشد و آموزش‌های تکمیلی و لازم را برای ارائه خدمات روان‌درمانی دریافت کرده باشد، اطمینان حاصل می‌کند.
از آنجا که الزام به پرداخت برای بیش از یک جلسه‌ی روان‌درمانی مغایر با اصول اخلاق حرفه‌ای است، هیچ مراجعی در نوجانکلینیک ملزم به چنین کاری نیست. غالباً مراجعین پس از تنظیم و برگزاری جلسه‌ی اول، برای جلسات بعدی به طور منظم و هفتگی پرداخت خود را انجام می‌دهند. با این حال، در صورتی که مراجع بخواهد به هر دلیلی از جمله کاهش کارمزر پرداخت یا صرفه‌جویی در وقت، ویزیت چند جلسه را یکجا پرداخت کند، نوجان شرایط را بررسی و در صورت امکان، راه اجرای این موضوع را به او پیشنهاد میدهد.
در هر یک از کشورهای دنیا که باشید، می‌توانید به سادگی و از طریق Paypal یا رمزارزِ تتر، هزینه جلسه خود به شکلی امن، به حساب Paypal یا کیف‌پول ارز دیجیتال نوجان کلینیک واریز نمایید.و اگر در ایران باشید علاوه بر روش گفته شود از طریق درگاه بانکی نوجان می‌توانید پرداخت خود را انجام دهید.
